یکی از شایع ترین سرطان ها در بین زنان سرطان پستان می باشد منشا این توده در ۹۰ درصد موارد از اپیتلیوم مجاری و ۱۰ درصد در اپیتلیوم لوبولهای پستان می باشد . اگر این بیماری در مراحل اولیه تشخیص داده نشود ( بروز توده های قابل لمس که گاهی دردناک نیز هستند ) میتواند بسیار خطرناک باشد .  از آنجا که در کشورهای جهان سوم آمار مرگ و میر ناشی از آن بالاتر از کشورهای اروپایی می باشد لازم است خانم های ایرانی بخصوص خانمهای ۴۵ – ۵۰ ساله دقت بیشتری به این موضوع از خود نشان دهند که تنها در این صورت با جراحی ضایعه ، بدون قطع عضو ( ماستکتومی ) بیمار از عمری طبیعی برخوردار خواهد بود لذا برای تشخیص به موقع بهتر است از سن حدود ۲۰ سالگی هر چند وقت یکبار  ( بصورت ماهانه ) سینه های خود را به روش مناسب معاینه نمایند از سن ۴۰ سالگی هرسال یکبار ماموگرافی شوند البته در صورت داشتن سابقه سرطان سینه در خانواده ، پیشنهاد می شود  شروع ماموگرافی از سنین کمتری باشد

تذکر : توسط ماموگرافی مناسب معمولا وجود ضایعه مشخص می شود اما برای تمایز بین توده های بدخیم ( سرطانی ) و خوش خیم  ( مانند ضایعات آهکی در تغییرات فیبرو کیستیک ) نیاز به بیوپسی ( نمونه برداری ) می باشد البته در زنان یائسه  با ماموگرافی در ۹۰درصد موارد بدخیم بودن توده مشخص می شود سونوگرافی نیز به کشف سرطانهای غیر کلسیفیته کمک می کند

مواردی که خطر ابتلا به سرطان سینه را افزایش می دهند :

عوامل جغرافیایی : بطور کلی شیوع این بیماری در آسیا به نسبت اروپا و آمریکای شمالی کمتر است

استعداد ارثی : مطالعات بخوبی مشخص نموده که احتمال ابتلا به سرطان سینه با تعداد اقوام نزدیک که به این بیماری دچار شده اند ارتباط مستقیمی دارد از طرفی کارسینومای دوطرفه ( هر دو سینه ) در مقایسه با سرطانهای یک پستان با احتمال بالاتری به عوامل ارثی در ارتباط هستند .

سن : احتمال ابتلا به این سرطان در سنین زیر ۲۰ سال بسیار پایین است ولی با افزایش سن تا یائسگی با روند ثابتی زیاد می شود و بعد از یائسگی بطور محسوسی کاسته می شود

طول مدتی که زن قابلیت باروری دارد : شروع قاعدگی در سنین پایین و یائسگی در سنین بالاتر احتمال ابتلا را افزایش می دهد

حاملگی : ابتلا در زنانی که تا سنین بالا زایمانی نداشته اند بیشتر از دیگران است احتمال بروز سرطان سینه در زنی که قبل از ۱۸ سالگی حامله شده یک سوم زنی است که بعد از ۳۵ سالگی حامله می شود

مصرف بدون تعادل استروژن : رشد سینه دختران در دوران بلوغ نیازمند انسولین ، کورتیزون ، تیروکسین ، پرولاکتین ، استروژن پروژسترون و هورمون رشد می باشد بافت سینه در سنین ۱۲ تا ۱۹ سالگی تقریبا سفت و غده ای بوده و با گذشت زمان بافت چربی در آن افزایش می یابد تا سنین یائسگی که از آن به بعد بافت چربی جایگزین بافت غده ای می شود درمان با استروژن در زنان یائسه احتمال سرطان سینه را افزایش می دهد اما بطور کلی قرص های ضد بارداری که دارای تعادل بین استروژن و پروژسترون هستند احتمال محسوسی ایجاد نمیکنند

چاقی ، اعتیاد و مصرف مقدار کمی الکل نیز احتمال ابتلا به این ضایعه را ۱.۵ برابر افزایش می دهند ، بی تحرکی و فعالیت بدنی کم نیز از دیگر عوامل زمینه ساز برای این بیماری شمرده می شوند

محل توده های سرطانی در پستان :

در ۴ تا ۱۰ درصد موارد توده در هر دو پستان ایجاد می شود اما بطور کلی سینه سمت راست با احتمال بالاتری دچار سرطان می شود .

در ۵۰ در صد موارد ضایعه تشکیل شده در یک چهارم فوقانی خارجی ، در ۲۰ درصد موارد قسمت مرکزی پستان ، در ۱۰ درصد موارد یک چهارم فوقانی داخلی یا یک چهارم تحتانی داخلی و یا خارجی می باشد .

روش معاینه سینه ها توسط خود شخص :

A – مقابل آینه بایستید و سینه های را از نظر ترشح در نوک سینه ، جمع شدگی ، فرورفتگی ، پوست ریزی بدقت مورد یررسی قرار دهید .

در مرحله بعد ، برای مشاهده هر گونه تغییر شکل عضله سینه را سفت نمایید

…………………………………………………

B – دستهای خود را به پشت سر برده به جلو فشار دهید و بدقت وجود هرگونه مشکل را در زیر بغل و سینه ها مورد بررسی قرار دهید .

…………………………………………………

C – زیر دوش دستها را به کمر زده کمی به جلو خم شوید.

شانه ها و آرنج های خود را به آینه نزدیکتر کنید

در این وضعیت انگستان دست را به آرامی روی هر پستان حرکت داده تا وجود هر تغییری در داخل سینه احساس شود

…………………………………………………

D – مطابق شکل بازوی چپ خود را بالا برده ،

پستان را از محیط بطرف مرکز بصورت دایره ای ( با سطح صاف انگشتان ) لمس کنید تا به نوک سینه برسید

و از این طریق مطمئن شوید در تمام سطح پستان و به همین صورت نواحی زیر بغل توده یا برآمدگی غیر طبیعی وجود نداشته باشد .

…………………………………………………

E – به همان وضعیت در مرحله قبل ، همان بازو را بالا برده ، نوک سینه را با دست چپ فشار دهید و بررسی کنید که ترشعی خارج می شود .

( در صورت داشتن ترشح در طول ماه حتما به پزشک مراجعه نمایید )کلیه مراحل دو بخش قبل را برای سینه سمت راست تکرار نمایید .

…………………………………………………

F – به پشت دراز کشیده بالش کوچکی را زیر شانه خود قرار دهید و بازوی چپ را زیر سر قرار دهید تا پستان مسطح شود در این وضعیت دو مرحله قبل را تکرار کنید ( این معاینه را برای سینه طرف دیگر نیز انجام دهید )

لازم به ذکر است که ۸۰ درصد توده ها خوش خیم هستند و  مشاهده هر توده ای دلیل بر سرطانی بودن آن نیست اما لازم است در مورد آن با پزشک ( مامایی یا متخصص زنان ) مشورت شود .